حجتالاسلام و المسلمین سیدمحمدحسن عابدی از اساتید حوزه علمیه در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در ساری، با اشاره به رویداد تاریخی و حماسی «لیلهالهریر» در جنگ صفین و جایگاه آن به عنوان یکی از فضایل امیرالمؤمنین علی (ع)، اظهار داشت: این واقعه، صحنهای بینظیر از فداکاری، استقامت و شجاعت حضرت علی(ع) و یاران وفادارشان را به تصویر میکشد که در حافظه تاریخ اسلام برای همیشه ماندگار شده است.
استاد حوزه علمیه به معنای لغوی «هریر» پرداخت و خاطرنشان کرد: بر اساس کتب معتبر لغت مانند «لسانالعرب» و «مجمعالبحرین»، «هریر» به زوزه و ناله سگ در شبهای سرد زمستانی گفته میشود، نقل است که علامه مجلسی(ره) نیز در «مرآةالعقول» وجه تسمیه این شب را شدت درگیری، سر و صدای جنگجویان و تحت فشار قرار گرفتن معاویه و ترس او از پیروزی سپاه عراق دانستهاند.
حجتالاسلام و المسلمین عابدی در توصیف این شب اظهار کرد: «لیلهالهریر» شبی سهمگین در جنگ صفین بود که لشکر امیرالمؤمنین علی(ع) و معاویه در آن شب به نبردی فرسایشی و کشنده پرداختند و تلفات بسیاری از دو طرف بر جای ماند. نقل است که در آن شب جز صدای چکاچک شمشیرها که هولانگیزتر از بانگ رعد بود، صدایی به گوش نمیرسید، ابن مسکویه نیز میگوید: «آن شب چندان جنگیدند که نیزهها همه در هم شکست و در کمانها تیری نماند، سپس دست به شمشیر بردند.
وی با اشاره به تاریخ این واقعه گفت: بنابر نقلها، لیلهالهریر مصادف با شب جمعه یازدهم صفر سال ۳۷ هجری قمری بود؛ هرچند برخی تاریخهای دیگر نیز ذکر شده است. درگیریها آنقدر شدید و مستمر بود که تا پایان شب طول کشید و نیروهای دو طرف حتی فرصت ادای نماز را نیافتند. ناله زخمیها از همه جا به گوش میرسید و به همین دلیل نام «شب زوزه» یا «هریر» بر آن نهاده شد.
استاد حوزه خاطرنشان کرد: جالب آنکه در تاریخ اسلام، علاوه بر جنگ صفین، شب چهارم نبرد قادسیه میان مسلمانان و نیروهای ایران ساسانی نیز به «لیلهالهریر» معروف است.
حماسهآفرینی امیرالمؤمنین(ع) در قلب میدان
حجتالاسلام و المسلمین عابدی با توصیف نقش محوری امام علی (ع) در این شب ادامه داد: در لیلهالهریر، حضرت علی (ع) سوار بر اسب پیامبر(ص) و با ذوالفقار به میدان نبرد شتافتند و با هر ضربه شمشیر، تکبیرگویان دشمنی را بر خاک میافکندند، نقل شده که مقتولین به دست مبارک ایشان در آن شب، بیش از پانصد نفر بوده و پایداری حضرت تا صبح ادامه داشت؛ به گونهای که تیغ ذوالفقار چندین بار از شدت ضربات خم شده و آن حضرت با زانوی مبارک آن را راست مینمودند.
وی به دو خطبه مهم در آن شب اشاره کرد و یادآور شد: نخست، خطبه امیرالمؤمنین علی(ع) که پس از حمد خدا، سپاهیان خود را برای درهم کوبیدن نهایی دشمن در فردای آن روز آماده و به آنان دلداری داد. دوم، سخنرانی اشعث بن قیس که با بیان عواقب نابودی نسل عرب در صورت ادامه جنگ، جبهه امام (ع) را به تردید انداخت. این سخنان مورد تمجید معاویه قرار گرفت و بستری برای نیرنگ «حکمیت» و بلند کردن قرآنها بر سر نیزهها فراهم آورد.
استاد حوزه ابراز کرد: جنگ در روز بعد نیز با شدت ادامه یافت و گزارشهایی از وقوع کسوف خورشید در آن روز نقل شده، در این نبرد، شمار زیادی از صحابه پیامبر(ص) که برخی منابع تعدادشان را تا سیصد نفر برمیشمرند، به شهادت رسیدند.
حجتالاسلام و المسلمین عابدی به معرفی برخی از شهدای والامقام صفین پرداخت و نامهایی چون عمار یاسر، خزیمه ذوالشهادتین، هاشم بن عتبه (مرقال) و جمعی از بدریون را برشمرد.
وی به طور ویژه به شخصیت عمار یاسر اشاره کرد و گفت: شهادت عمار، تحقق پیشگویی صادقانه رسول خدا (ص) بود که او را «معیار حق و باطل» و «کسی که گروه ستمگر او را میکشند» خوانده بودند. پیامبر (ص) فرموده بودند عمار را گروه باغی (ستمگر) میکشند و او آنها را به بهشت دعوت میکند و آنها او را به جهنم. ذهبی، مورخ و حدیثشناس معروف (متوفای ۷۴۸ هجری قمری) نیز در کتاب «میزان الاعتدال فی نقد الرجال» که از مهمترین کتب در نقد راویان حدیث است، بر اساس حدیث پیامبر (ص)، قاتل عمار را در آتش دانسته است. این حادثه، نشانهای آشکار بر حقانیت جبهه امیرالمؤمنین علی(ع) در آن جنگ بود.
وی لیلهالهریر را تجلیگاه فضایل بیشماری از شجاعت، ایثار و ایمان راسخ امیرالمؤمنین علی(ع) و یاران باوفایش دانست که درسهای بزرگی برای همه آزادگان و حقطلبان تاریخ در خود نهفته دارد.
انتهای پیام. /
نظر شما